ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATLARI- I      6-7. ÜNİTE

1.Aşağıdakilerden hangisi Anadolu ve Kırım arasındaki ilişkiyi geliştiren bir durum değildir?

a. Kırım’ın 1475'te Osmanlı devletine tâbi olması

b. İstanbul'da matbaanın fa­aliyete geçmesi

c.Tarikatler

d. Osmanlıların Avrupa, Kafkasya ve İran'daki seferlerine Kırım Han ordusunun da katılması

e. Kırım'daki bazı destan­larının İdil-Ural ve Kazak bozkırıyla ortak olması

2. 1944'teki toplu sürgünde Kırımlıların “Ak Toprak” diye adlandırıp göç ettikleri yer aşağıdakilerden hangisidir?

a.Türkiye    b. İran      c. Gasprinsky

d. idil-Ural       e.Türkistan

3.İsmail Gaspıralı’nın doğduğu yer aşağıdakilerden hangisidir?

a. Gaspıra          b. Avcıköy    c.Dereköy        

d. Zincirli           e.Akmescit

4. İsmail gaspıralı, Mos­kova ve Petersburg'daki bazı Rus gazetelerine yazdığı "do­ğulu renklerle süslü, yarı hayalî mektuplar" ne hakkındadır?

a. Rusya’daki Müslümanlar

b. Rusların Türklere baskısı

c. İstanbul ve Osmanlı hayatı

d. “İşte, dilde, fikirde birlik” düşüncesini

e.Gazeteciliğin sorunları

5. İsmail Bey'in ölümünden sonra yazdığı "Mu­allime Dair" yazısında, Gaspıralı'yı bütün Türk milletinin "mual­limi" olarak değerlendiren aşağıdakilerden hangisidir?

a. Abdürreşit İbrahim            b.Yusuf Akçura,

c.Hüseyinzade Ali Bey,        d.Seyit Geray Alkin,

e.Ali Merdan Topçubaşı

6.”İsmail Gaspıralı, Rus aydınlarını ve resmî makamlarını muhatap alarak Rusça yazdığı "…………….."nda daha sonra hayatı boyunca sadık kalacağı bir program çizer, Rus-Müslüman ilişkilerinin nasıl olması gerektiği hakkındaki düşüncelerini belirtir.”

Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

a.Bahçesaray mektupları   b. Rusya Müslümanları

c.Tonguç                               d.Şafak

e. Neşriyat-ı İsmailiye

7. Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı’nın “Rusya Müslümanları” adlı eserinde Rus yönetiminden talep ettiği bir şey değildir?

a.Rusların, Müslümanları-Türkleri asimile etmek, Hristiyanlaştırmak siyasetinden artık vazgeçmesi 

b.Rus yöneticilerinin, artık Rusya'nın dünyadaki en büyük İslam ülkelerinden biri olduğu gerçeğini kabullenmelerini

c.Müslümanların eğitimi  bir dev­let görevi olmalıdır.

d.Mekteplerde eğitimin anadilinde yapılması, te­mel İslamî bilgiler yanında tarih, coğrafya, matematik, fen bilimleri ve Rusça'nın da okutulması gerektiğini

e. Rusya Müslümanları arasında yanlış din anlayışının; bir bahane olarak ileri sürülen "bu iş İslâmiyete aykırıdır, kâfirliktir!" itirazlarının yok edilmesini

8. İsmail Gaspıralı tercüman gazatesinin ilk sayısını ne zaman ve nerede çıkarmıştır?

a.10 Nisan 1883'de, Bahçesaray'da

b. 10 Nisan 1883'de, Gaspıra’da

c. 20 Aralık 1983'de, Akmescit'te

d. 20 Aralık 1993'de, Bahçesaray'da

b. 15 Mayıs 1999'da, Bahçesaray'da

9. Tercüman’ın eki olarak çıkarılan aşağıdaki yayınlardan hangisi Türkiyeli okurlar için hazırlanmıştır?

a.Mektep        b.Ha Ha Ha!       C.Âlem-i Nisvan,

d.Âlem-i Sıbyan             e.Zamime

10.İsmail Gaspıralı’nın eserleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a.Tarih-i İslâm, Medeniyet-i İslâmiye, İslâmiyetle ilgili eserleridir.

b.Maişet ve Edebiyat-ı Osmanî ve Neşriyât-ı Osmanî"  Türkiye fikir ve edebiyat hayatını yansıtır.

c.Hoca-i Sıbyan’da medrese eğitimini eleştirir.

d.Derya-yı Bilik adlı ansiklopediyi Şemsettin Sami'nin Kamusü'l-Alâm adlı eserinden yararlanılarak ha­zırlamıştır.

e. Kamus-i İlmî ve Fennî adlı eseri bir ansiklopedidir.

11.Gaspıralı’nın” Bu epizotta aslında İslâm toplumunun ters yüz edilmiş bir şekli ile karşılaşırız. Bu fantazi sayesinde Gaspıralı, İslâm toplumunda kadının içine düşürüldüğü konumu alaycı bir dille sergileme imkânı bulur.” Şeklinde söz edilen eseri aşağıdakilerden hangisidir?

a.Sudan Mektupları,     b.Frengistan Mektupları

c.Darürrahat Müslümanları     d. Arslan Kız

e.Gün Doğdu

12. Aşağıdakilerden hangisi Gaspıralı’nın küçük hikayelerinden biri değildir?

a.. Gün Doğdu                    b.Ahmet Bey Taşkesenli

c.Bedros Ağa Karakaşyan,   d. İvan ve Süleyman,

e.Mükâleme-i Sela­tin

13.”Kahramanı Danyal Bey olan bu eserin otobiyografik bir yanı olduğu, İsmail Bey'in hayat ve faaliyetinden izler taşıdığı Y. Akçura ve Z. V. Togan tarafından açıklamıştır.” Şeklinde söz edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

a.Gün Doğdu                b.Ahmet Bey Taşkesenli

c.Sudan Mektupları     d.Arslan Kız

e. Darürrahat Müslümanları

14. Kırım Türklerinin milli marşi olan "ant etken men"adlı şiir kime aittir?

a.Numan Çelebi Cihan    b. Abdulla Dermenci, c.Eşref Şemizade,       d. Yusuf Bolat, Ziyadin e.Cavtöbeli,

15. “Türk dili ve edebiyatının çeşitli dönemleri hakkında günümüzde de önemini koruyan birçok eseri olan ……….., başlangıçta Kırım'ın Çöl Şivesi  ile şiirler yaz­sa da 1928'de yayımladığı Boran'da dili İstanbul Türkçesine bir hayli yaklaşmıştır. Bilimsel araştırmalarında ise daima sade bir Türkiye Türkçesini kullandı.”şeklinde tanıtılan sanatçı kimdir?

a. Eşref Şemizade           b.Numan Çelebi Cihan

c.Hasan Sabri Ayvazof    d. Osman Akçokraklı

e.Bekir Sıtkı Çobanzade

16. B. Çobanzade, "Son Devir Kırım Tatar Edebiyatı Tenkit Tecrübeleri"  adlı eserinde o dönemin farklı yanlarına, şair ve yazarların bazı karakteristik taraflarına ışık tutar. Aşağıdakilerin hangisi Çobanzade’nin değerlendirmelerinden biri değildir?

a. Ömer İpçi ile H. Odabaş'tan başkalarının hep kuzey şivesiyle yazdıkları

b.Odabaş'ı Kırım'da yeni nesrin ku­rucularından, ilk hikâye yazarlarından biri olarak kabul eder.

c.Mehmet Nüzhet'in şair ile "geday" arasında olduğu,  konu bakımından tasvirci, dil cihetinden oldukça temiz bir şair olduğu

d.Şevki Bektöre'nin halk dilini güzel kullandığı e.Mehmet Nüzhet'in çocuklara yönelik hikayeleriyle halk arasında ilgiyle karşılandığı

17. Aşağıdakilerden hangisi gazetedir?

a.Yeni Dünya         b. İleri          c. Okuv İş­leri

d.Köz Aydın            e.Füyuzat

18. Aşağıdakilerden hangisi Latin harfli bir dergidir?

a.Yeni Dünya         b. İleri          c. Okuv İş­leri

d.Köz Aydın            e.Füyuzat

19. Aşağıdakilerden hangisi Kırım Tatar edebiyatında  hikayenin gelişmesinde etkili olmuşur?

a.Yeni Dünya         b. İleri          c. Okuv İş­leri

d.Köz Aydın            e.Füyuzat

20. Seyit Abdulla Özenbaşlı’nın, Kı­rım Tatarlarının ilk tiyatro eseri olan eseri aşağıdakilerden hangisidir?

a.Olacağa Çare Olmaz    b. Neden Bu Hale Kaldık

c. Toy Devam Ete,           d.İşlegen Tişler,

e.Dubaralı Toy

21. “Gazi Mansur hakkındaki manzum hikâyesinde din ve vatan uğrunda cesaretle savaşan bir "evliya"yı anlatır. Ama o, daha çok Sovyet döneminde tiyatronun gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Yazarın Fa[hişe], Alim, Nenkecan Hanım, Motor, Ayınıklar, Azat Halk, Şa[h]ingeray,  Düşman gibi tiyatro eserleri Sovyet döneminin temel eserlerini teşkil eder.” Şeklinde tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

a. Osman Akçokraklı    b.Ömer İpçi    c.Cafer Gafarov                 d. Yusuf Bolat         e. Abdulhekim Hilmi (Altaylı)

22. Yusuf Bolat'ın aşağıdaki tiyatrolarından hangisinin türü yanlış belirtilmiştir?

 a.Toy Devam Ete- komedi    b.İşlegen Tişler-komedi

c. Deniz Dalgasız Olmaz-dram  d.Sonki Gece-komedi

e.Arzı Kız -dram

23. Kırım’da Ali Bodaninski ve Türkiyeli bolşe­vik Mustafa Suphi, birlikte yayımlaıkları gazete aşağıdakilerden hangisidir?

a.Yeni Dünya       b.Tatar Sedası        c.İşçi Halk, d.Gökbayrak,       e.Albayrak

24. Kırımda Oğuz unsurlarının hakim olduğu şive aşağıdakilerden hangisidir?

a. Çöl Şivesi      b. Orta Yolak Şivesi    c.Yalı Boyu

d. Akmescit      e.Kuzey Şivesi

25.Aşağıdakilerden hangisi Cengiz Dağcı’nın eserlerinden biri değildir?

a.Onlar da İnsandı            b. Ölüm ve Korku Günleri

c. O Top­raklar Bizimdi    d. Dönüş

e.Közyaş Divar