11-13.YÜZYIL TÜRK DİLİ
1.2. ve 3. Sorular aşağıdaki parçaya göre
cevaplanacaktır.
|
“On
min yarmak Hasan atlığ kişi birle ıda berdi erse, Abü Hanife neerse sözlemedi
erse, yârânları aydı.”
1.Cümlenin Türkiye Türkçesine doğru
çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
On bin dirhem Hasan adlı kişi ile birlikte gönderdi. Ebû Hanîfe bir söz söylemedi. Arkadaşları, söyledi.
B)
On bin armağan Hasan adlı kişi ile birlikte gönderdi. Ebû Hanîfe bir söz söylemedi. Arkadaşları, söyledi.
C)
On bin dirhem Hasan adı ile gönderdi. Ebû Hanîfe bir söz söylemedi. Arkadaşları, söyledi.
D)
On bin dirhem Hasan adlı kişi ile birlikte gönderdi. Ebû Hanîfe bir söz söylemedi. Arkadaşları, ayırdı.
E)
On bin dirhem Hasan adlı kişi ile ateşe
atıverdi. Ebû Hanîfe bir söz söylemedi.
Arkadaşları, söyledi.
2. “ ıda berdi erse” nin doğru
çözümlemesi aşağıda-kilerden hangisidir?
A) ıda berdi erse 'atı verdiyse':-se, er-;-di, ber-; +a, ıd- (< ıd+a
ber-di er-se)
B) ıda berdi erse 'ateşe verdiyse':+se, er+;-di, ber-;-a, ıd-(< ıd-a
ber-di er-se)
C) ıda berdi erse 'gönderi verdiyse':-se, er-;-di, ber-; -a, ıd-(<
ıd-a ber-di er-se)
D) ıda berdi erse 'gönderi verdiyse' : +se, er-; -di, ber-; -a, ıd-
(< ıda ber-di er-se)
E) ıda berdi erse 'gönderi verdiyse' : -se, er-; -di, ber+; -a, ıd-
(< ıda ber-di er-se)
3. Cümlede
geçen çekimli fiiller aşağıdakilerden hangisidir?
A) ıda berdi erse, sözlemedi erse
B) ıda berdi erse, aydı
C) Sözlemedi, aydı
D) ıda berdi erse, sözlemedi erse,aydı
E) ıda berdi erse, sözlemedi erse, neerse, aydı
4.5. Ve 6. Soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
|
“ Ümeyye oġlanları halifa erken Hübeyre atlıġ kişini
Kevfeke beġ kılıp-turur erdiler.”
4. Yukarıdaki
parçanın fiili hangi zamanda çekimlenmiştir?
A)Belirli geçmiş zamanın hikayesi
B) Belirsiz geçmiş zaman
C) Şimdiki zamanın rivayeti
D) Gelecek zamanın hikayesi
E) Belirli geçmiş zamanın rivayeti
5. Parçada
ġ<0 nöbetleşmesi olan kelime aşadakilerden hangisidir?
A) oġlanları
B) atlıġ
C) beġ
D) Kevfeke
E) kişini
FİNAL DENEMESİ/ SULTAN UĞURLU
6. Parçada
kullanılan fiil için hangisi söylenebilir?
A) İsim+ yardımcı fiil yapısında birleşik fiildir.
B) Asıl fiil+zarf fiil eki+tasvir fiili yapısında
birleşik fiildir.
C) Basit fiildir.
D) Türemiş fiildir.
E) Birleşik çekimli değildir.
7. Aşağıdaki
kelimelerden hangisinin çözümlemesi yanlıştır?
A) burunrak 'evvelce' : -rak, burun (<
burun-rak)
B) körklüg 'güzellik' : +lüg, körk (<
körk+lüg)
C) eltip 'iletip' : -ip, elt- (elt-ip)
D) olturtdı 'oturttu' : -dı, -t-, oltur-
(< oltur-t-dı)
E) çarlayur 'bağırır' : -yur, +la- çar
(< çar+la-yur)
8. 9.ve 10. Sorular
aşağıdaki parçaya göre cevaplanacaktır.
|
“könül
fermanını can birle tut[t]um
adın sakınçnı bir yolı unut[t]um”
8. Parçanın doğru çevirisi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) “Gönül fermanını can ile tuttum
Adını
düşünmeyi bir an unuttum”
B) “Gönül fermanını can
ile tuttum
Başka düşünceyi bir an unuttum”
C) “Gönül fermanını can
ile tuttum
Adını
sakınmayı bir an unuttum”
D) “Gönül fermanını cana
birleştirdim
Başka düşünceyi bir an unuttum”
E) “Gönül isteğini can ile tuttum
Adını
düşünmeyi bir an unuttum”
9. Parçada sontakı ve katlama sayısı olarak kullanılan
sözcükler sırasıyla hangileridir?
A) könül fermanını
B)
can birle
C) adın sakınçnı
D)
bir yolı
E)
birle yolı
10. Parçada küçük ünlü uyumuna aykırı
sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A)
birle
B)
Könül
C)
sakınçnı
D)nyolı
E)
adın
11. Yukarıdaki parçanın doğru okunuşu aşağıdakilerden
hangisidir?
A) neçe yıl boldı canım ösker erdi .
B) nice yıl boldı canım ösker erdi.
C) néçe yıl boldı cânım ösker érdi
D) néçe yıl boldı canım ösḳer érdi
E) ňéçe yıl boldı cânım ösker érdi
12. “ösker” sözcüğünün Türkiye
Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) sıkılır
B) üzülür
C) asker
D) sende(özünde)
E) özler
13. “ösker erdi” fiilinin zamanı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) geniş zamanın hikayesi
B) belirli geçmiş zamanın hikayesi
C) gelecek zamanın hikayesi
D) emir kipi
E) belirsiz geçmiş zamanın hikayesi
14.” O padişah çok kurban kesip
Allah'tan "bu hanımdan iyi bir oğul" diledi.” İfadesi aşağıdaki
beyitlerden hangisinin tercümesidir?
A)
çok kurban adayıp ol şah ugandın
diledi bir ogul yegrek bu candın
B)
üküş kurban kılıp ol şah ugandın
diledi bir ogul yegrek bu hanımdan
C)
üküş kurban kılıp ol şah Allah’tan
tiledi bir ogul yegrek bu candın
D)
üküş kurban kılıp ol şah ugandın
tiledi bir ogul yegrek bu candın
E) çok kurban kesip ol şah
ugandın
tiledi
bir ogul yegrek bu candın
A.
|
al-muharram
|
as-safar
|
şahru (şahri.) rabi'i'l-avval
|
şahru rabi'i'l-ahir
|
|
F
|
mah-i muharram
|
mah-i safar
|
mah-i rabîu'l-avval
|
mah-i rab^u'l-ahir
|
|
T.
|
muharram ayı
|
safar ayı
|
rabi'u'l-avval ayı
|
||
M.
|
honu hekin sara
|
kucir sara
|
kubi sara
|
15. Yukarıdaki parçada çeşitli dillerde
karşılığı verilen kelimelerden hangisi Müslüman takviminde dördüncü aydır?
A) muharram ayı
B) safar ayı
C) rabi’u’l evvel ayı
D) rabi’ü’l ahir ayı
E) as-safar
“mürid yolnı munteg bilü yörise
teger maksudınga bu nefs korısa
ayıtmışda
allah hakikat muhib
arar bag u bostan cakan tarısa”
16. Yukarıdaki kıtanın Türkiye Türkçesine doğru aktarılışı
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Mürit, yolu böyle bilip
yürürse ve bu nefis de fırsat verirse dileğine ulaşır. Kişi Allah'ın gerçek
dost olduğunu söylediğinde onun için dünya ekilecek bağ ve bostandır.
B) Mürit, yolu böyle bilip yürürse ve bu nefis dileğine ulaşır. Kişi Allah'ın gerçek dost
olduğunu söylediğinde onun için dünya ekilecek bağ ve bostandır.
C) Mürit, yolu böyle bilip yürürse ve bu nefis dileğine ulaşır. Kişi Allah'a gerçek dostunu
söylediğinde onun için dünya ekilecek bağ ve bostandır.
D) Mürit, bilmediği yola yürürse ve bu nefis de fırsat verirse dileğine
ulaşır. Kişi Allah'ın gerçek dost olduğunu söylediğinde onun için dünya
ekilecek bağ ve bostandır.
E) Mürit, yolu böyle bilip yürürse ve bu nefis de fırsat verirse
dileğine ulaşır. Kişi Allah için bağ ve bostan eker.
17.Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin
çözümlemesi yanlıştır?
A) sormak-ol 'sormaktır' : +ol, -mak, sor-
B) sorsa-sen 'sorsan' : +sen, -sa, sor- (< sor-sa+sen)
C) tarısa 'ekse' : -sa, tarı+ (< tarı+sa)
D) teger 'değer' : -er, teg- (< teg-er)
E) ulaşu 'daima' : < ulaşu
18. “Mu’inü’l Mürid” le ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Kutadgu Bilig ve 'Atabetü'l- Hakayık'la aynı vezinde yazılmıştır.
B)Beyitlerle hâlinde
yazılmıştır.
C)Tasavvufî bir eserdir.
D)Bilinen tek yazması Bursa Yazma ve Basma Eserler
Kütüphanesindedir.
E)Yaklaşık 900 beyittir.
19. Genellikle Oğuz-nâme olarak
adlandırılan Oğuz Kağan menkıbelerinin farklı ve pek çok rivayetleri vardır. Aşağıdakilerden
hangisi bunlardan biri değildir?
A) Reşîdü'd-dîn'in Câmiü't-tevârîh adlı Farsça eserinde yer alan
rivâyet
B)Harezm Türkçesi Oğuz Kağan Menâkıbı
C)Ebu'l-Gâzi Bahâdır Han'ın Şecere-i Terâkimesi
D)Yazıcızâde
Alî'nin Târih-i
Âl-i Selçuk adlı
eserinin başında Câmiü't-tevârîh'ten çevrilen bölüm
E) Ali Şir
Nevayi’nin, yazdığı Oğuz-nâme
20.” Men sinlerge boldum kagan, alalıŋ ya takı kalkan, tamga bize bolsun buyan, kök böri bolsungıl uran; temür çıdalar bol orman, av yerde yörüsün kulan, takı taloy takı mören kün tug bolgıl, gök kurıkan,” ifadesinin Türkiye
Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
2
A) ben sizlere oldum kağan, alalım yay ile kalkan,
damga bize olsun uğur, boz kurt olsun nara; demir kargılar bol orman, av
yerinde yürüsün kulan, daha deniz, daha nehir güneş alem olsun, gök çadır.
3
B) ben sizlere oldum kağan, alalım yay ile kalkan,
damga bizim olsu, gök bize nara; demir kargılar bol orman, av yerinde yürüsün
kulan, daha deniz, daha nehir güneş alem olsun, gök çadır.
C) ben
sizlere oldum kağan, alalım yay ile kalkan, damga bize olsun uğur, boz kurt
olsun nara; güneş alem, gök çadır.
D) ben
sizlere oldum kağan, yay ile kalkanı, damga yapalım, boz kurt olsun nara; demir
kargılar, av yerinde yürüsün kulan, daha deniz, daha nehir güneş alem olsun,
gök çadır.
E)
ben sizlere oldum kağan, alalım yay ile kalkan, damga bize olsun uğur, boz kurt
nara; güneş alem olsun, gök çadır.
SULTAN UĞURLU